نور مناسب رشد گیاهان باید چگونه باشد؟

نور یکی از اصلی‌ترین عناصر مورد نیاز برای رشد گیاهان است. نور خورشید انرژی لازم برای فرآیند فتوسنتز را به گیاهان می‌دهد و به آن‌ها کمک می‌کند تا غذای خود را تولید کنند. بسته به نوع گیاه، میزان نوری که نیاز دارد، متفاوت است. برخی گیاهان به نور مستقیم و قوی خورشید نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر در نور کمتر یا حتی سایه رشد بهتری دارند. اما چگونه نور مناسب برای رشد گیاهان را فراهم کنیم؟ برای پاسخ به این سوال با ادامه این پست از شهر گل ماهک همراه ما باشید.

انواع گیاهان براساس نیاز نوری

گیاهان براساس نیاز نوری خود به چند دسته طبقه بندی می شوند که رعایت این موارد در مکان نگهداری گیاه می تواند ضامن سلامتی و حفظ طراوت و شادابی گیاه شما باشد.

1. گیاهان نور دوست

گیاهان نور دوست به نور شدید و مستقیم خورشید برای رشد و بقا نیاز دارند. این گیاهان معمولاً در زیستگاه‌های گرم و خشک یا مناطقی که نور خورشید به مدت طولانی در طول روز می‌تابد، به خوبی رشد می‌کنند. برای این گیاهان، تامین نور کافی و قرار دادن آن‌ها در مکانی که بیشترین میزان نور خورشید را دریافت کند، ضروری است.

نمونه هایی از گیاهان نور دوست:

• کاکتوس‌ها: کاکتوس‌ها گیاهانی هستند که در بیابان‌ها رشد می‌کنند و به نور مستقیم خورشید عادت دارند. این گیاهان برای حفظ سلامت خود به نور زیاد نیاز دارند.

• ساکولنت‌ها: این گیاهان نیز مانند کاکتوس‌ها به نور مستقیم و قوی خورشید علاقه دارند و در نور کم یا سایه به خوبی رشد نمی‌کنند.

• گل شمعدانی: شمعدانی‌ها هم به نور مستقیم خورشید علاقه‌مند هستند و در مکان‌های پرنور بهترین گلدهی را دارند.
اگر گیاهان نور دوست شما به اندازه کافی نور دریافت نکنند، ممکن است رشد آن‌ها متوقف شود یا برگ‌هایشان زرد شود. از این رو، قرار دادن این گیاهان در کنار پنجره‌های رو به جنوب که بیشترین نور را در طول روز دریافت می‌کنند، مناسب‌ترین گزینه است.

2. گیاهان سایه دوست

در مقابل، گیاهان سایه‌دوست گیاهانی مقاوم به کم نوری هستند که در نور غیرمستقیم یا سایه به خوبی رشد می‌کنند. این گیاهان معمولاً در زیستگاه‌هایی مانند جنگل‌های مرطوب که نور خورشید به طور مستقیم به سطح زمین نمی‌رسد، یافت می‌شوند. نور زیاد می‌تواند باعث سوختگی برگ‌های این گیاهان و آسیب به آن‌ها شود.

نمونه هایی از گیاهان سایه دوست:

• فیلودندرون: این گیاه به نور غیرمستقیم و محیط‌های کم‌نور علاقه دارد. فیلودندرون‌ها در اتاق‌هایی با نور کم و دور از پنجره نیز به خوبی رشد می‌کنند.

• سانسوریا: این گیاه، معروف به گیاه مار یا زبان مادرشوهر، به نور کم سازگار است و می‌تواند در مکان‌های تاریک خانه مانند راهروها یا گوشه‌های کم‌نور به خوبی زنده بماند.

• برگ انجیری: این گیاه نیز به نور غیرمستقیم علاقه‌مند است و در محیط‌های روشن اما بدون نور مستقیم خورشید رشد بهتری دارد.

برای این دسته از گیاهان، قرار دادن آن‌ها در نزدیکی پنجره‌هایی که نور غیرمستقیم دریافت می‌کنند یا در اتاق‌هایی که نور طبیعی کمتر است، مناسب خواهد بود.

علائم کمبود یا فراوانی نور مناسب رشد گیاهان

زمانی که نور مناسب رشد گیاهان تامین نشود، آنها علائم خاصی از خود نشان می‌دهند. کمبود نور مناسب برای رشد گیاهان می‌تواند باعث زرد شدن برگ‌ها، کاهش سرعت رشد و حتی ریزش برگ‌ها شود. گیاهانی که به نور زیاد نیاز دارند، در محیط‌های تاریک به سرعت دچار ضعف می‌شوند و ممکن است به کلی خشک شوند.

در مقابل، زیاد بودن نور و قرار دادن گیاهان سایه‌دوست در معرض نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث سوختن برگ‌ها، تغییر رنگ برگ‌ها به قهوه‌ای یا زرد و خشکی شدید گیاه شود.

چگونه نور مناسب را برای گیاهان خود تامین کنیم؟

برای تامین نور مناسب برای رشد گیاهان آپارتمانی خود، روش‌های مختلفی وجود دارد. بسته به شرایط مکانی و دسترسی به نور طبیعی، می‌توانید از نور خورشید یا نور مصنوعی برای رشد گیاهان خود استفاده کنید. هر گیاه نیاز نوری متفاوتی دارد و باید با توجه به این نیازها، مکان مناسب و منبع نور ایده‌آل را برای آن‌ها فراهم کرد.

1) استفاده از نور طبیعی

نور خورشید بهترین و طبیعی‌ترین منبع نوری برای گیاهان است. گیاهان آپارتمانی معمولاً در محیط‌هایی با نور طبیعی بهتر رشد می‌کنند، اما باید توجه داشت که میزان و نوع نور دریافتی هر گیاه می‌تواند متفاوت باشد.

مکان های مناسب برای استفاده از نور طبیعی:

• پنجره‌های رو به جنوب: این پنجره‌ها بیشترین نور خورشید را در طول روز دریافت می‌کنند و برای گیاهان نور دوست مانند کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها ایده‌آل هستند.

• پنجره‌های رو به شرق و غرب: این پنجره‌ها نور ملایم‌تری نسبت به پنجره‌های جنوبی دارند و برای گیاهانی که به نور غیرمستقیم یا کم علاقه دارند، مناسب هستند.

• مکان‌های سایه‌دار خانه: برای گیاهان سایه‌دوست، مکان‌هایی مانند راه پله، راهروها یا گوشه‌های اتاق که نور مستقیم کمتری دریافت می‌کنند، بهترین گزینه خواهند بود.

برای گیاهانی که به نور مستقیم علاقه دارند، باید مطمئن شوید که در طول روز به اندازه کافی نور خورشید دریافت می‌کنند. اگر متوجه شدید که گیاهان شما در حال رشد به سمت نور هستند، به این معنی است که به نور بیشتری نیاز دارند.

2) استفاده از نور مصنوعی

اگر در مکانی زندگی می‌کنید که نور طبیعی کافی برای گیاهان آپارتمانی فراهم نیست، می‌توانید از نور مصنوعی برای تامین نیازهای نوری گیاهان خود استفاده کنید. لامپ‌های مخصوص رشد گیاه یکی از بهترین گزینه‌ها برای تامین نور مناسب رشد گیاهان هستند. این لامپ‌ها دارای طول موج‌هایی هستند که به گیاهان کمک می‌کنند تا به خوبی فتوسنتز کنند.

انواع لامپ های رشد گیاه:

• لامپ‌های فلورسنت: این لامپ‌ها به طور گسترده‌ای برای تامین نور گیاهان در محیط‌های داخلی استفاده می‌شوند و انرژی کمی مصرف می‌کنند. آن‌ها برای گیاهانی که به نور غیرمستقیم نیاز دارند، ایده‌آل هستند.

• لامپ‌ های LED: لامپ‌های LED مخصوص گیاهان به دلیل مصرف کم انرژی و تولید نور با کیفیت بالا بسیار محبوب شده‌اند. این لامپ‌ها می‌توانند طول موج‌های مختلفی را تولید کنند که برای انواع گیاهان مناسب است.

• لامپ‌ های HID: این لامپ‌ها برای گیاهان بزرگ‌تر یا گیاهانی که نیاز به نور بسیار زیاد دارند، مناسب هستند. آن‌ها نور شدیدتری تولید می‌کنند اما مصرف برق بیشتری دارند.

3) تنظیم مدت زمان نوردهی

علاوه بر تامین نوع مناسب نور، مدت زمانی که گیاهان در معرض نور قرار می‌گیرند نیز بسیار مهم است. بیشتر گیاهان آپارتمانی به ۱۲ تا ۱۶ ساعت نور در روز نیاز دارند. با استفاده از تایمرها، می‌توانید مدت زمان روشن بودن لامپ‌های مصنوعی را به طور خودکار تنظیم کنید تا گیاهان شما همیشه به مقدار کافی نور دریافت کنند.

4) چرخش گیاهان برای توزیع یکنواخت نور

یکی از روش‌های ساده برای اطمینان از این که گیاهان شما به طور یکنواخت نور دریافت می‌کنند، چرخاندن دوره‌ای آن‌ها است. این کار به جلوگیری از خم شدن گیاه به سمت نور و رشد نامتقارن کمک می‌کند. چرخاندن گیاهان هر چند روز یک‌بار می‌تواند باعث رشد متعادل و سالم‌تر آن‌ها شود.

مکان ‌های مناسب نگهداری گیاهان بر اساس نیاز نوری

گیاهان آپارتمانی بسته به نوع خود به مقدار و نوع نور متفاوتی نیاز دارند. این تفاوت‌ها باعث می‌شود که مکان‌های مختلفی در خانه یا محل کار برای نگهداری گیاهان انتخاب شوند. در این بخش، مکان‌های مختلفی که بر اساس نیاز نوری گیاهان مناسب هستند، بررسی می‌کنیم. این انتخاب‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین شرایط نوری را برای گیاهان خود فراهم کنید و از سلامت و رشد بهتر آن‌ها لذت ببرید.

1. پنجره های رو به جنوب

پنجره‌های رو به جنوب بهترین منبع نور طبیعی برای گیاهانی هستند که به نور زیاد و مستقیم خورشید نیاز دارند. این مکان‌ها در طول روز بیشترین میزان نور خورشید را دریافت می‌کنند و می‌توانند نیاز نوری گیاهان نور دوست را به خوبی برآورده کنند.

• گیاهان مناسب: کاکتوس‌ها، ساکولنت‌ها، گل شمعدانی و گل رز مینیاتوری از جمله گیاهانی هستند که در این مکان به خوبی رشد می‌کنند.

• نکات مهم: توجه داشته باشید که پنجره‌های جنوبی در فصل تابستان ممکن است نور بسیار شدیدی را دریافت کنند، بنابراین در برخی مواقع ممکن است نیاز به استفاده از پرده‌های نازک برای کاهش شدت نور وجود داشته باشد.

2. پنجره ‌های رو به شرق و غرب

پنجره‌های رو به شرق و غرب نیز مکان‌های خوبی برای نگهداری گیاهانی هستند که به نور متوسط نیاز دارند. این پنجره‌ها صبح‌ها یا بعدازظهرها نور ملایمی را به فضا می‌تابانند که برای گیاهانی که به نور غیرمستقیم علاقه دارند، مناسب است.

• گیاهان مناسب: گیاهانی مانند برگ‌انجیری، سانسوریا، فیلودندرون، و برخی از گیاهان گل دار آپارتمانی در این مکان‌ها به خوبی رشد می‌کنند.

• نکات مهم: گیاهان را به طور منظم بچرخانید تا از رشد متعادل و یکنواخت آن‌ها در این شرایط نوری اطمینان حاصل کنید.

3. پنجره های رو به شمال

پنجره‌های رو به شمال کمترین میزان نور طبیعی را دریافت می‌کنند و بیشتر برای گیاهانی مناسب هستند که به نور کم نیاز دارند. این مکان‌ها برای گیاهان سایه‌دوست که نور زیاد می‌تواند به آن‌ها آسیب برساند، ایده‌آل هستند.

• گیاهان مناسب: گیاهان مقاوم به نور کم مانند سرخس، پوتوس، مارانتا و برخی از گونه‌های سرخس در این مکان‌ها به خوبی رشد می‌کنند.

• نکات مهم: اگر در اتاق‌هایی با پنجره‌های رو به شمال زندگی می‌کنید و گیاهانی دارید که نیاز به نور بیشتری دارند، می‌توانید از لامپ‌های مخصوص رشد گیاهان استفاده کنید.

4. تراس ‌ها و بالکن ها

تراس‌ها و بالکن‌ها مکان‌هایی هستند که بسته به جهت‌گیری آن‌ها می‌توانند نور زیادی دریافت کنند. این فضاها می‌توانند بهترین مکان برای گیاهانی باشند که نیاز به نور مستقیم و طولانی مدت دارند. بالکن‌های رو به جنوب و غرب به ویژه برای گیاهانی که به نور زیاد نیاز دارند، مناسب هستند.

• گیاهان مناسب: گیاهانی مانند بامبو، گل یاسمن، و برخی از گیاهان گلدانی گلدار که به نور شدید علاقه دارند، در بالکن‌های پرنور بهترین رشد را خواهند داشت.

• نکات مهم: مراقب باشید که در روزهای بسیار گرم و تابستانی گیاهان خود را از نور شدید محافظت کنید تا از سوختن برگ های آن‌ها جلوگیری شود.

5. پشت بام‌ ها

پشت‌بام‌ها گزینه‌ی دیگری برای نگهداری گیاهانی هستند که به نور مستقیم خورشید نیاز دارند. این فضاها معمولاً به دلیل قرار گرفتن در معرض آسمان، بیشترین نور را در طول روز دریافت می‌کنند و برای گیاهانی که به نور زیاد نیاز دارند، بسیار مناسب هستند.

• گیاهان مناسب: کاکتوس‌ها، گیاهان دارویی مانند ریحان و نعناع و برخی از گیاهان گل‌دار می‌توانند در این مکان‌ها رشد خوبی داشته باشند.

• نکات مهم: حتماً به دما و میزان آبیاری گیاهان توجه کنید، چرا که نور شدید پشت بام ممکن است باعث تبخیر سریع آب شود و گیاهان را خشک کند.

6. اتاق های داخلی با نور کم

برای گیاهانی که به نور کمی نیاز دارند یا به نور غیرمستقیم علاقه دارند، اتاق‌های داخلی با نور کمتر یا گوشه‌هایی که نور طبیعی کافی ندارند، مناسب هستند. این گیاهان می‌توانند در محیط‌هایی با نور مصنوعی ملایم هم به خوبی رشد کنند.

• گیاهان مناسب: سانسوریا، پوتوس، زاموفیلیا، و گیاهان مشابه که به نور کم علاقه دارند، بهترین انتخاب برای اتاق‌های داخلی هستند.

• نکات مهم: برای اطمینان از سلامت گیاهان در محیط‌های کم‌نور، ممکن است لازم باشد که از لامپ‌های LED مخصوص رشد گیاه استفاده کنید تا نیاز نوری آن‌ها تامین شود.

7. حمام ها

حمام ها نیز یکی دیگر از مکان‌های غیرمنتظره اما عالی برای نگهداری برخی گیاهان خاص هستند. این مکان‌ها معمولاً دارای رطوبت بالایی هستند که برای برخی گیاهان آپارتمانی مانند سرخس‌ها و گیاهانی که به رطوبت علاقه دارند، مناسب است.
حمام‌ها معمولاً نور طبیعی زیادی ندارند، اما با ترکیب نور مصنوعی و رطوبت بالا، می‌توانید محیط مناسبی برای برخی گیاهان فراهم کنید.

• گیاهان مناسب: سرخس‌ها، بامبوهای آبی، پاپیتال، و مارانتا از جمله گیاهانی هستند که در این مکان‌ها رشد خوبی خواهند داشت.

• نکات مهم: اطمینان حاصل کنید که گیاهان در معرض رطوبت زیاد به طور مستقیم قرار نگیرند و در نور مصنوعی مناسب رشد کنند.

کلام آخر آماده سازی نور مناسب رشد گیاهان

نور یک عامل حیاتی در رشد گیاهان است و باید به نیازهای نوری هر گیاه به دقت توجه کرد. با شناخت دقیق نوع نیاز نوری گیاهان خود و قرار دادن آن‌ها در مکانی که نور مناسب را دریافت می‌کنند و یا استفاده از نور طبیعی یا نور مصنوعی، می‌توانید محیط ایده‌آلی برای رشد گیاهان خود فراهم کنید. فراموش نکنید که تنظیمات صحیح نور مناسب رشد گیاهان، نقش بزرگی در نگهداری موفقیت‌آمیز گیاهان آپارتمانی ایفا می‌کند.